Co zrobić, by woda w basenie prywatnym była stale krystalicznie czysta? Odpowiedź jest prosta (choć sam proces może wydawać się dosyć skomplikowany). Chodzi o używanie tzw. chemii do basenu. Być może nie brzmi to zachęcająco, ale umożliwia miłośnikom kąpieli korzystanie z basenu bez obaw o to, czy np. zmieniająca barwę i przejrzystość woda jest bezpieczna dla zdrowia wszystkich domowników i ich gości.
Materiał powstał przy współpracy z firmą Funam – dystrybutora m.in. produktów marki Bayrol
Chemia do basenu. Co, kiedy i jak? Poradnik
Zacznijmy od tego, że stosowanie chemii do basenu to nie jedyny warunek, jaki musi być spełniony, aby woda w basenie nieprzerwanie zachęcała do kąpieli. Drugi, to wyposażenie go w osprzęt odpowiadający za tzw. fizyczne uzdatnianie wody. To dzięki temu procesowi (i zapewnieniu wodzie obiegu), możliwe jest stałe oczyszczanie wody basenowej z zanieczyszczeń fizycznych, wychwytywanych przez filtr. Natomiast świadome i systematyczne używanie chemii basenowej zapewnia tzw. chemiczne uzdatnianie wody, na które składa się kilka elementów. Są to:
- regulacja wartości pH
- dezynfekcja wody
- zapobieganie rozwojowi glonów
- koagulacja.
Co kryje się pod tymi pojęciami? Temu w większości poświęcony jest ten wpis.
Co pływa z Tobą w basenie? Uwaga – ta lista może zniechęcać do kąpieli
Choć nie widać tego gołym okiem, podczas codziennego użytkowania, do wody „przemycanych jest” wiele różnego rodzaju zanieczyszczeń. Część z nich dostaje się do basenu w momencie, gdy się w nim zanurzamy. Są przenoszone na naszej skórze, stopach, włosach. Inne są po prostu wydzielane przez nasz organizm, co jest naturalne, a następnie spłukiwane przez wodę gdy przebywamy w basenie. Na tym jednak nie koniec. Jednocześnie, a także niezależnie od naszej aktywności, do wody w basenie przedostają się różne inne zanieczyszczenia fizyczne. Dotyczy to zarówno basenów zewnętrznych – ogrodowych jak i tych wewnątrz budynków. Pomaga im w tym wiatr, opady deszczu, niekiedy też konstrukcja obrzeży basenu czy zwierzęta domowe. Oddziaływanie tych czynników można ograniczać poniekąd, używając np. zadaszeń czy przykryć basenowych. Mimo to możemy mieć niemal pewność, że w naszym basenie – poza oczywiście nami samymi – i tak pływają także:
- pyłki
- ziemia i piasek
- trawa
- liście
- kurz
- kwaśne deszcze
a także bardziej nam „bliskie”:
- pot
- ślina
- łój
- tłuszcze
- złuszczony naskórek
- oleje
- bakterie
- wirusy
- olejki do opalania
- inne kosmetyki (przykładowo antyperspiranty).
Wszystko to razem tworzy doskonałe środowisko dla rozwoju glonów (alg) i bakterii. Wystarczy kilka dni i typowa letnia temperatura, by zawartość basenu skutecznie zniechęcała do zanurzenia się w nim a barwa wody i jej „zapach” uruchamiały instynkt samozachowawczy każdego z domowników rozważających kąpiel w prywatnym basenie.
Fizyczne uzdatnianie wody w basenie
Część wymienionych powyżej zanieczyszczeń z wody w basenie wyeliminuje odpowiednio dobrany filtr basenowy i pozostałe elementy tworzące cały system fizycznego obiegu i oczyszczania wody w basenie (są to: skimmer, przelewy, filtr, pompa, wymiennik ciepła i dysze dopływowe). Pomoże w tym również systematyczne stosowanie automatycznego odkurzacza basenowego, który czyszcząc dno, ściany i linię wodną, skutecznie wyeliminuje większość zanieczyszczeń z basenu, także organicznych, co w istotny sposób ograniczy ilość zużywanych preparatów chemicznych do uzdatniania wody basenowej. Funkcjonowanie systemu wymaga „pomocy z zewnątrz”, wiąże się więc ze stałym poborem energii. Co ciekawe, koszty eksploatacji basenu w dzisiejszych czasach można pod niektórymi względami odczuwalnie obniżyć, wybierając na etapie budowy – lub już w trakcie użytkowania basenu – zaawansowane rozwiązania oparte np. o technologię inwerterową.
Inni czytali także: Inwerterowa pompa ciepła do basenu. Tańsze ogrzewanie, dłuższy sezon kąpielowy
Pompy, filtry i co jeszcze? Chemiczne uzdatnianie wody
O ile fizyczne uzdatnienie wody oraz budowę i działania systemu obiegu wody w basenie dość łatwo można zobrazować choćby graficznie, o tyle chemiczne uzdatnianie wody, dla większości osób (które nie były w szkole prymusami z chemii i biologii) może być procesem problematycznym. Na szczęście w sprzedaży dostępna jest chemia do basenu, dostarczana w opakowaniach z etykietami, na których zawarte są w języku polskim informacje i instrukcje dotyczące dozowania. To np. cenione także przez specjalistów z branży środki do uzdatniania wody w basenach marki Bayrol. Chemiczne uzdatnianie wody w basenie dzieli się na cztery kolejno następujące po sobie etapy. Są to:
- Regulacja wartości pH
- Dezynfekcja wody
- Zapobieganie rozwojowi glonów
- Koagulacja
Regulacja wartości pH. Dlaczego odczyn wody w basenie ma tak wielkie znaczenie?
Dla zachowania najlepszych warunków do pielęgnacji wody w basenie najodpowiedniejsza jest wartość pH pomiędzy 7,0 – 7,4. Pokazuje ona, w jakim stopniu woda jest zasadowa bądź kwaśna. Wartości powyżej lub poniżej owych „widełek” zwiastują z reguły pojawienie się i to w niedługim czasie uciążliwych problemów. Jeśli Tobie lub pozostałym użytkownikom basenu zaczynają doskwierać podrażnienia oczu bądź skóry, metalowe elementy wyposażenia basenu zaczynają korodować, a na ścianach basenu pojawiają się wapienne osady lub po prostu spada efektywność koagulacji, lub dezynfekcji (o czym będzie jeszcze dalej), jest to sygnał, że pora jak najszybciej zbadać wartość pH. A jak zmierzyć wartość pH wody w basenie? W tym celu użyć można zestawu testowego Pool-Tester firmy BAYROL. Inną metodą jest pomiar wartości pH paskiem testowym QuickTest (również marki Bayrol). Co zyskamy dokonując pomiarów pH minimum raz w tygodniu? Dzięki tej wiedzy możemy korygować odczyn wody mający ogromny wpływ także na skuteczność dezynfekcji i zużycie środków chemicznych.
Dezynfekcja wody – sposoby na bakterie, glony i grzyby
Choć tylko niektóre z grzybów i bakterii mogą powodować zagrożenie infekcjami dla osób korzystających z basenu, to woda niezdezynfekowana w niedługim czasie obniży komfort korzystania z basenu i przyjemne wrażenia zamieni w odczucia, o których wolelibyśmy szybko zapomnieć. Bo kto z nas chciałby zanurzać się w mętnej wodzie i ślizgać się po powierzchniach pokrytych coraz to bardziej śliskim biofilmem? Wodę w basenie dezynfekować możemy na trzy sposoby. Są to:
Dezynfekcja wody chlorem – odbywa się z wykorzystaniem produktów chlorowych i ma na celu nie tylko utlenienie nieodfiltrowanych szczątków organicznych, ale też rozprawienie się z bakteriami. To metoda szybka i skuteczna, stosowana, gdy temperatura wody powyżej 28 stopni utrzymuje się przez wiele dni, a także, gdy do wody dostało się dużo zanieczyszczeń przenoszonych z wiatrem czy wprost z podłoża przy basenie.
Dezynfekcja wody aktywnym tlenem – jest to metoda ciesząca się coraz większym zainteresowaniem właścicieli basenów, którzy szukają alternatyw wobec uzdatniania wody chlorem. Pośród jej przewag wymienia się m.in.: obojętność dla skóry i oczu (brak podrażnień), brak charakterystycznego zapachu chloru podczas kąpieli (oraz tuż po niej), ma ona także mniej inwazyjny niż chlor, wpływ na włosy. Dezynfekcja aktywnym tlenem jest metodą skuteczną, gdy temperatura wody w basenie nie przekracza 280C.
Dezynfekcja wody bromem – tę metodę można wspomnieć jedynie jako ciekawostkę, ponieważ nie jest w Polsce praktycznie stosowana. Przyczyn bardzo niskiej popularności tej metody upatrywać można być może we wspomnieniach czasów PRL, kiedy to żołnierzom Ludowego Wojska Polskiego ów brom, serwowano podobno do posiłków. W jakim celu? O to lepiej zapytać kogoś, kto miał zaszczyt służyć w owym czasie w wojsku – uzasadnienie bowiem było dość zaskakujące…
Zapobieganie rozwojowi glonów. Algi – zmora posiadaczy basenów
Glony w basenach są „intruzami”, których obecność powoduje m.in. dostarczanie grzybom i bakteriom substancji organicznych będących dla nich doskonałą pożywką. Zapobieganie rozwojowi glonów wymaga dedykowanych środków, gdyż niektóre z nich są odporne na chlor. Na szczęście i na to znaleziono sposób w postaci specjalistycznych preparatów, które pomagają skutecznie wygrywać walkę o krystalicznie czystą wodę w basenie.
Koagulacja
Jak wspomnieliśmy, woda w basenie jest filtrowana stale, jednak fizyczna filtracja eliminuje z wody basenowej zanieczyszczenia tylko o określonej wielkości. Natomiast mniejsze zanieczyszczenia mogą być usuwane dzięki tzw. koagulacji, na poziomie filtra piaskowego. To przed nim koagulant tworzy w wodzie „kłaczki”, które otaczają najdrobniejsze zanieczyszczenia i wyłapują stopniowo kolejne zanieczyszczenia, a te, zwiększając swoje wymiary, możliwe są już do odfiltrowania na piaskowym wkładzie filtracyjnym. Takie preparaty powodują, że woda w basenie przestaje być mętna i staje się wręcz krystalicznie czysta, więc jej wygląd nie wywołuje żadnych obaw, a wręcz zachęca do skorzystania z kąpieli w basenie.
Jak utrzymać krystalicznie czystą wodę w basenie przez całe lato i nie tylko?
Zagadnienie utrzymania wody basenowej w czystości to temat, który wywołuje wiele obaw przyszłych właścicieli basenów. Co więcej, także osoby posiadające już baseny często mają problemy w mętniejącą wodą oraz z nieprawidłowościami w jej składzie objawiającymi się zmianami koloru czy zapachu. Osoby takie bardzo często szukają porad na forach internetowych czy w grupach tematyczny na Facebooku. Tymczasem o pomoc można zwrócić się też do firm, które budowały lub serwisują nasz basen. Profesjonalne firmy raczej nie odmawiają pomocy w doborze właściwych rozwiązań, a często również sprzedają sprawdzone preparaty i służą fachową poradą na temat ich stosowania. W przypadku firm istniejących od wielu lat, zalecenia te poparte są zróżnicowanym i bogatym doświadczeniem. Chemię basenową można również aplikować samodzielnie. Bezwzględnie należy wówczas stosować się do zaleceń producentów zawartych na etykietach i w innych instrukcjach dołączanych do produktów.
A co, jeśli nie chcesz chemii basenowej w swoim basenie?
Jeśli wolisz nie kupować i nie magazynować niebezpiecznych substancji chemicznych w postaci związków chloru czy aktywnego tlenu, możesz używać po prostu soli. Jest to coraz popularniejsza, alternatywna metoda dzięki, której woda staje się lekko słona.
Właściwości terapeutyczne i lecznicze słonej wody znane są od dawna, a kąpiele w takiej wodzie mają coraz więcej zwolenników. Słona woda sprawia wrażenie „miękkiej wody”, a wskutek braku chloramin, nie ma ona przykrego zapachu czy smaku chloru. Wyeliminowany zostaje też jej drażniący wpływ na oczy i błony śluzowe. Roztwór soli w wodzie basenu jest wykorzystywany do wytwarzania kwasu podchlorawego, jednego z najbardziej skutecznych dezynfektantów i utleniaczy. Urządzeniami służącymi do wytwarzania wolnego chloru w słonej wodzie przy wykorzystaniu zjawiska elektrolizy i dysocjacji są tzw. elektrolizery.
